انسداد روده بزرگ می‌تواند روده را کاملا یا نسبتا مسدود کند. روده‌ای که مسدود شده است ممکن است پاره شده و عفونتی مرگ آور به دنبال داشته باشد.
انسداد روده بزرگ باعث می‌شود گاز یا مدفوع نتواند از بدن خارج شود و می‌تواند در هر قسمتی از روده بزرگ روی دهد. انسداد روده بزرگ می‌تواند روده را کاملا یا نسبتا مسدود کند. روده‌ای که مسدود شده است ممکن است پاره شده و عفونتی مرگ آور به دنبال داشته باشد.
روده بزرگ چیست؟
روده بزرگ بخشی از سیستم گوارش است که شامل کولون و رکتوم می‌شود. روده بزرگ نقش حیاتی در دفع ضایعات از بدن دارد. تفاله‌های غذایی مایع از روده باریک وارد روده بزرگ شده و در آنجا تبدیل به جامد می‌شوند. شما این ضایعات جامد را به صورت مدفوع از بدن خارج می‌کنید.
انسداد روده بزرگ چقدر شایع است؟
انسداد روده بزرگ ۲۰ درصد از کل موارد انسداد روده را شامل می‌شود. انسداد روده باریک شایعتر است.
علت انسداد روده بزرگ چیست؟
افراد در هر سن و سالی و از هر جنسیتی می‌توانند به انسداد روده بزرگ دچار شوند. بعضی از نوزادان با نقص مادرزادی متولد می‌شوند که روده‌های‌شان به درستی شکل نگرفته است. این عارضه می‌تواند باعث پیچ خوردگی روده (ولولوس) و در نتیجه انسداد روده شود.
در بچه‌های کوچکتر از سه سال، اختلالی به نام انواژیناسیون (درهم روی روده) می‌تواند سبب انسدادهایی در روده شود. در بچه‌هایی که این مشکل را دارند، یک قسمت از روده داخل قسمتی دیگر از روده می‌افتد (مثل یک تلسکوپ) و قسمتی که داخل افتاده می‌تواند روده را مسدود کرده و جریان خون را بند آورد. تقریبا نیمی از افراد بزرگسالی که به انسداد روده بزرگ دچار می‌شوند، سرطان کولورکتال دارند و یک تومور سرطانی باعث این انسداد شده است.
دیگر علت‌های انسداد روده در افراد بزرگسال شامل موارد زیر می‌شود:
. چسبندگی در شکم در اثر عمل جراحی (بافت اسکار)
. دیورتیکول
. فتق
. سندرم التهابی روده (IBD)
. رادیوتراپی در ناحیه شکم و لگن
. پیچ‌خوردگی روده (در میان بزرگسالان نادر است)
علائم انسداد روده بزرگ چیست؟
ممکن است دچار شکم دردهای بدی باشید که موج مانند احساس شده و در نهایت این درد پیوسته می‌شود. ضمنا ممکن است یک یا چند علامت زیر را هم داشته باشید:
. معده درد، گرفتگی و نفخ
. اسهال
. ناتوانی در دفع گاز یا مدفوع (یبوست)
. از دست دادن اشتها
. تهوع و استفراغ
نوزادان و کودکان نیز همین علائم مشابه با بزرگسالان را دارند. نوزادان نمی‌توانند به شما بگویند کجای بدنشان درد می کند اما پاهای خود را به سمت شکم می‌کشند و گریه میکنند. دیگر علائم انسداد روده در کودکان:
. تب
. خون در مدفوع (خونریزی رکتال)
. استفراغ سبز یا زردرنگ
. بیحالی
. تورم و سفتی شکم
انسداد روده بزرگ چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک از شما معاینه فیزیکی به عمل می‌آورد تا وضعیت‌تان را از جهت تورم شکم یا هر گونه توده‌ای بررسی کند. معمولا شکم نسبت به لمس حساس نیست. پزشک با استفاده از گوشی پزشکی به روده‌هایتان گوش می‌دهد. سروصدای زیاد رودهها یا سکوت رودهها می‌تواند بیانگر مشکلی باشد.
پزشک ممکن است تست‌های زیر را توصیه کند:
آزمایش خون: یک آزمایش خون از جهت علائم عفونت و دهیدراسیون وضعیت شما را بررسی می‌کند.
عکس با اشعه ایکس: عکس از شکم با اشعه ایکس می‌تواند محل انسداد روده را نشان بدهد. این تصاویر می‌توانند هوای اطراف روده یا دیافراگم (عضله‌ای که معده را از سینه جدا می‌کند) را نیز نشان بدهند. هوا در این قسمت‌ها می‌تواند نشاندهنده‌ی بافت مرده‌ی روده یا پارگی روده باشد.
سی تی اسکن: اگر عکس با اشعه ایکس وجود مشکلی را نشان بدهد، پزشک ممکن است سی تی اسکن تجویز کند. این تست تصویری، عکس‌های دقیق‌تر و با جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس ارائه می‌دهد.
باریم انما: تست تصویری باریم انما بوسیله اشعه ایکس جهت تشخیص تغییرات یا ناهنجاری‌های روده بزرگ و تحت بیهوشی انجام می‌شود. پزشک کاتتر را وارد مقعد می‌کند. این کاتتر روده را از مایع سفید و بی‌خطر باریوم پُر می‌کند. این مایع در رودهها حرکت کرده و همزمان دستگاه عکس‌هایی با اشعه ایکس از رودهها می‌گیرد.
عوارض ناشی از انسداد روده بزرگ کدامند؟
انسداد روده می‌تواند جریان خون را متوقف کرده و باعث شود بخشی از روده بمیرد. با ایجاد فشار ناشی از انسداد، باکتری‌های روده به داخل خون نشت میکنند. در نتیجه فرد دچار پریتونیت یا عفونت شکم می‌شود. این وضعیت زمینه را برای یک عفونت سیستمی کشنده به نام سپسیس فراهم می‌کند.
پزشک یک عمل جراحی برای برداشتن بخش مرده‌ی روده انجام می‌دهد. در این حالت ممکن است بیمار به کولوستومی نیاز پیدا کند. در کولوستومی، مدفوع از طریق کیسه‌ای که در خارج از بدن جایگذاری می شود تخلیه خواهد شد.
انسداد روده بزرگ یک وضعیت اورژانسی است و نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. انسدادهای نسبی روده، خصوصا آنهایی که ناشی از اسکار یا چسبندگی‌اند ممکن است نیاز چندانی به مداخلات پزشکی گسترده نداشته باشند.
درمان انسداد روده بزرگ
. جایگزین کردن مایعات و الکترولیت‌های از دست رفته بدن توسط تزریق سرُم (سدیم، کلر و پتاسیم) جهت درمان دهیدراسیون.
. دارودرمانی با استفاده از داروهای ضد تهوع و مسکن‌ها
. لوله نازوگاستریک یا سوند معده، لوله‌ای بلند و باریک است که پزشک آن را از طریق بینی وارد معده یا روده می‌کند. این لوله مایعات جمع شده در اثر انسداد را ساکشن می‌کند.
. باریم انما یعنی همان روش اندوسکوپیکی که برای تشخیص انسداد روده به کار می‌رود برای درمان مشکلاتی مانند پیچ خوردگی روده نیز می‌تواند استفاده شود.
. عمل جراحی برای برداشتن چسبندگی‌ها یا تورموهایی که باعث انسداد شده‌اند انجام می‌شود.
. عمل جراحی برای رفع فتق نیز در صورت لزوم انجام می‌شود.
. پزشک یک استنت جاگذاری می‌کند تا روده را باز نگه دارد.
چگونه می‌توان از انسداد روده جلوگیری کرد؟
متاسفانه هیچ راه شناخته شده‌ای برای پیشگیری از انسداد روده بزرگ وجود ندارد.
پیش بینی برای افرادی که دچار انسداد روده می‌شوند چیست؟
بیشتر افرادی که به انسداد روده دچار می‌شوند، پس از درمان بهبود می‌یابند و روده‌های‌شان عملکرد نرمال خود را از سر می‌گیرد. اما اگر انسداد باعث پارگی شود این وضعیت می‌تواند بسیار خطرناک و کُشنده باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در موارد زیر مراجعه فوری به پزشک لازم است:
. تب
. استفراغ پی در پی
. شکم درد شدید یا گرفتگی‌هایی که کم و زیاد می‌شوند
. علائم کم آبی بدن
چه سوالاتی باید از پزشک خود بپرسید؟
. چرا به انسداد روده بزرگ دچار شدم؟
. بهترین درمان برای انسداد روده بزرگ چیست؟
. آیا ممکن است دوباره به انسداد روده دچار شوم؟
. چگونه می‌توانم جلوی عود انسداد روده بزرگ را بگیرم؟
. متوجه چه علائم و نشانه‌هایی از عوارض انسداد باید باشم؟
یک توصیه
انسداد روده بزرگ یک وضعیت اورژانسی جدی است. هر چند همه‌ی موارد انسداد روده نیاز به عمل جراحی ندارند اما به هر حال باید در بیمارستان بستری شوید. در بیمارستان پزشک می‌تواند دهیدراسیون بدن‌تان را برطرف کرده و مایعات اضافی را تخلیه نماید. مراقبت‌های پزشکی در بیمارستان می‌تواند جلوی مشکلات پیچیده‌تر را بگیرد. بیشتر انسدادهای روده‌ای که با عمل جراحی مداوا می‌شوند موفقیت آمیزند و عملکرد رودهها را به حالت نرمال برمی‌گردانند.
منبع: تبیان
اَللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّـل فَـرَجَهُم