متخصصان تغذیه معتقد هستند با رعایت اصول تغذیه ای مناسب می توان از بحران های جسمی و روحی دوران یائسگی به سلامت، گذر کرد.
زنان در سنین میانسالی وارد دوره ای خاص از زندگی می شوند. یائسگی (Menopause) مرحله‌ای از زندگی و وضعیتی طبیعی در زنان است که همه آن را تجربه می کنند.
دوران یائسگی، زن را به لحاظ فیزیولوژیکی و روانی دچار بحران‌های عمیقی می‌کند در این دوران قاعدگی متوقف می شود و دوران باروری و تولید مثل به پایان می رسد و به‌دلیل نوسان شدید هورمونی، هر فرد بسته به شرایط بدنی و فیزیولوژیک، علائم متوسط تا شدیدی را تجربه می‌کند اما با بهره گیری از علم روز می توان علاوه بر حفظ سلامت جسمانی، قادر به حفظ سلامت روان نیز بود.
نکته قابل توجه این است که عوارض دوران قبل از یائسگی، شدیدتر از این دوران است، در ابتدا با کاهش ترشح استروژن عوارض بسیار شدید ایجاد و فرد دچار تغییر فشار خون، عصبانیت، زودرنجی و افسردگی می‌شود. عارضه دیگر این است که در این دوران، سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک به درستی کار نمی‌کند و از نظم خارج می‌شود و این امر گاهی منجر به گشاد شدن و در مواردی هم تنگی عروق می‌شود و به همین دلیل این خانم‌ها گاهی در زمستان دچار تعریق می‌شوند یا در تابستان احساس سرما می‌کنند و این علائم ربطی به عوامل محیطی مثل سرما و گرما ندارد.
مشکلات استخوانی و چاقی در کمین خانم‌های یائسه
فریبا کوهدانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی با اشاره به مشکلات استخوانی زنان در دوران یائسگی اظهار کرد: در هر بارداری و شیردهی، حدود ۳ تا ۶ درصد تراکم استخوانی به طور طبیعی از دست می‌رود و اگر خانم‌ها با تراکم استخوانی نامناسب وارد دوره بارداری شوند، تراکم استخوان، کمتر از حد طبیعی می‌شود و این قضیه می‌تواند تداوم پیدا کند و وقتی زنان وارد میانسالی می‌شوند، با مشکلات استخوانی بیشتری مواجه شوند.
او گفت: از دیگر مشکلاتی که خانم‌ها در سنین میانسالی با آن مواجه می‌شوند، مسئله اضافه وزن و چاقی است. یک باور غلط در جامعه وجود دارد و آن این است که به یک خانم باردار می‌گویند که «تو باید به اندازه دو نفر غذا بخوری» و در نتیجه این باور غلط میانگین کالری دریافتی روزانه زنان باردار ما بالاست، در حالی که باید این عدد ۲ هزار و ۳۰۰ کیلو کالری باشد، با افزایش میزان کالری مصرف و دو بارداری وزن خانم‌ها به شدت افزایش پیدا می‌کند و از طرفی ما با کم تحرکی خانم‌ها مواجه هستیم که می‌توان چاق و اضافه وزن را در دوران میانسالی به دنبال داشته باشد.
کوهدانی اظهار کرد: داشتن یک تغذیه مناسب و برنامه ریزی درست در تمام دوره‌ها به ویژه دوره بارداری، می‌تواند به سلامت مادر در سنین میانسالی و سلامت جنین در تمام طول زندگی، کمک شایانی کند. بی توجهی به تغذیه و بروز چاقی و اضافه وزن، خطرات متعددی مثل دیابت، پرفشاری خون، بیماری‌های قلبی عروقی و استخوانی را در خانم‌ها ایجاد می‌کند.
تغذیه قبل و بعد از دوران یائسگی
نرگس جوزدانی نرگس جوزدانی، رژیم شناس و متخصص تغذیه بیان کرد: تغذیه خانم‌ها بعد از سن یائسگی نسبت به گروه‌های سنی دیگر متغاوت است و توصیه می‌کنم خانم‌ها از چند سال قبل از اینکه وارد سن یائسگی شوند سعی کنند، مواد غذایی حاوی استروژن مانند سویا را در برنامه غذایی قرار دهند تا در سن یائسگی با کاهش هورمون استروژن مواجه نشوند.
جوزدانی افزود: بعد از ورود به سن یائسگی مصرف سویا را توصیه نمی‌کنم به دلیل اینکه ممکن است که اثرات منفی در این سن داشته باشد. به دلیل اینکه در این سن میزان نیاز به آهن کمتر می‌شود، خانم‌ها در این دوران به میزان آهن زیادی نیاز ندارند همچنین خانم‌ها پس از ورود به سن یائسگی باید به این نکته توجه داشته باشند که میزان مصرف گوشت قرمز را به حد تعادل برسانند و مصرف گوشت قرمز را به ۳ روز در هفته برسانند.
او گفت: خانم‌ها در سن یائسگی حتما باید به مصرف نمک توجه داشته باشند و آن را کنترل کنند، در دوران یائسگی هورمون استروژن کاهش پیدا می‌کند و چربی وارد ناحیه ران، باسن و شکم می‌شود و به دنبال آن چاقی گلابی شکل با تجمع چربی در ناحیه پهلو و باسن و ران‌ها و چاقی سیبی شکل بروز می‌کند و خطر بروز بیماری‌های قلبی و فشار خون وجود دارد.
او بیان کرد: خانم‌ها بعد از سن ۵۰ سالگی ممکن است دچار پرفشاری خون شوند، بنابراین باید مواد غذایی پرچرب مانند جگر را از برنامه غذایی خود حذف کنند. همچنین خانم‌ها حتما در این سن باید به مصرف قرص‌های مکمل و ویتامین‌ها توجه داشته باشند.
به طور کلی توجه به تغذیه و سلامت از کودکی و پس از آن در دوران بلوغ، ضمانتی برای سنین میانسالی است و منجر به افزایش روحیه و داشتن زندگی سالم و با نشاط می‌شود.
علاوه بر این اهمیت به سلامت روان و دوری از استرس، داشتن خواب کافی و استراحت مناسب، نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های خطرناک قلبی و عروقی در دوران میانسالی و سالمندان بانوان دارد.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان