اگر همزمان یا پس از یک دوره سرماخوردگی یا ابتلا به کرونا دچار کاهش قابل توجهی بویایی شده‌اید، به احتمال زیاد مشکل شما به خاطر التهاب عصب بویایی به دنبال عفونت‌های ویروسی است.
بیماریهای ویروسی عمده‌ای که بر بویایی تاثیرگذارند، شامل سینوزیت، سرماخوردگی و آنفلوآنزا و کرونا هستند. علاوه بر این موارد آلرژی‌های بینی اعم از فصلی و دائمی و کشیدن سیگار و قلیان هم سبب کاهش بویایی می‌شوند.
باید بدانید که بر اساس تجربیات مشابه قبلی بسیاری از این حالت‌ها گذرا بوده و شرایط شما پس از چند روز یا چند هفته به تدریج بهتر خواهد شد.
لطفا اقدامات درمانی خودمراقبتی زیر را حداقل برای ۲ تا ۴ هفته ادامه دهید:
- بینی را با سرم شست‌وشوی ولرم روزی ۲ تا ۳ بار بشویید.
- در صورت سردرد و بی حالی می توانید از مسکن های رایج و برحسب نیاز استفاده کنید.
- در کنترل علائم شما، مصرف آنتی‌بیوتیک و داروهای ضدکرونا هیچ تاثیر ثابت شده‌ای ندارد، لطفا از مصرف این داروها بپرهیزید.
- شواهد علمی محکمی به نفع مصرف ویتامین ها و مکمل ها برای بازگشت بویایی وجود ندارد و از مصرف بی رویه آنها بپرهیزید.
- مصرف داروهای ضد احتقان مثل قطره یا اسپری بینی فنیل افرین یا نفازولین و شربت پسودوافدرین اگر چه در کوتاه مدت ممکن است در کاهش گرفتگی بینی کمک کننده باشد، ولی اگر بیش از ۴ روز پشت سر هم مصرف شوند مشکلات شما بیشتر شده و به آنها وابسته خواهید شد. پس به هیچ‌وجه این داروها را بیش از چهار روز مصرف نکنید.
- از مصرف غذاهای فرآوری شده مانند فست فودها، نوشابه ها، سس، شکلات، آب میوه های صنعتی و... بپرهیزید.
- تا حد ممکن استراحت کنید و از استرس دوری کنید. زیرا خستگی جسمی و روحی هر دو ممکن است زمینه‌ساز تداوم مشکل شما شود.
توانبخشی بویایی
در عین حال در صورت تداوم کاهش بویایی برای بیش از دو هفته، می‌توانید از روش خودآموز توانبخشی بویایی زیر استفاده کنید:
توانبخشی بویایی درواقع نوعی رایحه درمانی است و یک روش کمک کننده در درمان هیپوسمی (کاهش بویایی) یا آنوسمی (فقدان بویایی) است.
در این روش بیمار به صورت موقت (چند ماه) در معرض یک سری بوهای خاص قرار می گیرد. طبق مطالعات معتبر و بین المللی این روش به عنوان درمان برای اختلالات بویایی بخصوص اختلالات بویایی ناشی از ویروس کارآمد است و در سال ۲۰۱۹ در دستورالعمل‌های بالینی انجمن متخصصین گوش و حلق و بینی کشور ژاپن وارد شده است.
توانبخشی بویایی شامل ۴ عصاره از چهار گروه رایحه گرفته شده که منشا بویایی هستند و این چهار گروه شامل عصاره‌های گلی، میوه ای، ادویه ای و صمغی هستند. در روش معمول از هر گروه به ترتیب عصاره رز، لیمو، آویشن و اکالیپتوس انتخاب و هر عصاره دوبار در روز صبح و عصر، به مدت ۱۰ ثانیه توسط بیمار استشمام شده و بین عصاره ها ۱۰ ثانیه فاصله داده می‌شود. بهتر است از عصاره این موارد با غلظت بالا استفاده شود و در صورت عدم دسترسی به عصاره، از خود موارد ذکر شده نیز می‌توان استفاده کرد. حداقل طول مدت درمان ۱۲ هفته است که می تواند تا ۳۲ هفته هم ادامه داشته باشد. این روش باید به صورت مرتب استفاده شود و در صورت فراموشی، بلافاصله استشمام بوها انجام شود.
نکته قابل ذکر این است که می توانید به جای موارد ذکر شده، از مواردی مشابه از همان خانواده استفاده کنید که در زیر آورده شده است:
به جای رز از نسترن، بابونه، بهارنارنج، نرگس، یاس و سنبل، به جای لیمو از توت فرنگی، موز، پرتقال، خیار، نارنگی و سیب، به جای آویشن از میخک، دارچین، هل، وانیل، گلپر و به جای اکالیپتوس از نعناع، سرکه، سیر، منتول استفاده شود.
بنابر اعلام سامانه آموزشی مجازی سازمان نظام پزشکی، دقت داشته باشید از هر چهار گروه ذکر شده، حتما باید یک مورد انتخاب شود. همچنین می توانید هر ماه گروه چهارتایی جدیدی انتخاب کنید؛ چرا که مطالعات نشان داده‌اند، تنوع در انتخاب عصاره‌ها می‌تواند کمک کننده باشد.
منبع: خبرگزاری ایسنا