پیامبر (صلی الله علیه و آله) همبازی شدن با کودکان را راهی برای جلب محبت، تربیت کردن و رشد شخصیت و خلاقیت آنها میدانستند و میفرمودند: «فرزندت را هفت سال به بازی فراخوان.»
روزهایی که ویروس کرونا در همهجا گسترش پیداکرده، مشخص است باید بیشتر در خانه بمانیم. البته ماندن در خانه و کنار خانواده، آدابی دارد که لازم است به آنها توجه داشته باشیم. به این صورت است که نشاط در خانواده تقویت شده و افراد از کنار هم بودن لذت میبرند.
یکی از روشهای مهم در این روزها، ایجاد فرصت خوب بازی به کودکان و حتی همبازی شدن با آنها است. جالب این است که این نکته به عنوان یکی از دستورالعملهای مهم در زندگی و تربیت کودک از سوی اسلام معرفی شده است. به این صورت که بازی نه تنها پاسخی به نیاز کودک است، بلکه میتوان در قالب بازی بسیاری از درس تربیتی را به او آموزش داد.
خبرگزاری ما گفتوگویی که با دکتر فروغ نیلچی زاده، استاد حوزه و دانشگاه و پژوهشگر مسائل اسلامی و تربیتی، انجام داده به بررسی تأثیر بازی کودکان و همچنین همبازی شدن بزرگترها با آنها در تربیت و رشد شخصیت کودک کرده است. آن طور که این کارشناس اسلامی توضیح میدهد، وقتی سیره و سبک زندگی نبی مکرم اسلام صلیالله علیه و آله را مطالعه میکنیم، میبینیم که آن حضرت خودشان همبازی کودکان خود بودند.
به خصوص اینکه این محبت را در رفتار ایشان با امام حسن و امام حسین علیهماالسلام در دورانی که این دو امام معصوم کودک بودند، مشاهده میکنیم. درواقع آن حضرت همبازی شدن با کودکان را راهی برای جلب محبت آنها و نسبت تربیت کردن آنها میدانستند. این نوع برخورد در زمان بازی کردن با کودکان باعث میشد که محبت آن حضرت هرچه بیشتر در دل کودکان جای بگیرد و درنتیجه در زندگی خود از آن حضرت تبعیت کنند.
به این ترتیب میتوان نتیجه گرفت که بازی کردن بزرگترها با کودک، راه خوبی برای ایجاد محبت در دل اوست تا بزرگترها بتوانند نظر کودک را به خود جلب کرده و در الگوگیری از خود تشویق کنند. رفتار محبتآمیز آن حضرت با کودکان، برای بزرگسالان هم درس داشت. به آنها یاد میداد که باید با کودکان مهربان بود و نسبت به آنها رأفت داشت. حتی در کتاب تاریخ اسلام، مهربانی و بازی کردن ایشان با کودکان، به عنوان یکی از ویژگیهای مهم آن حضرت نام برده شده است.
بازی با کودکان در سبک زندگی نبوی
در بعضی از روایات میخوانیم که ائمه اطهار علیهم السلام مردم را به همبازی شدن با فرزندان خردسال خود تشویق کردهاند. آیا این سیره و سبک زندگی را در زندگی خود آن بزرگان هم میتوان مشاهده کرد و نمونههایی برای این کار وجود دارد؟
پیغمبر اکرم صلیالله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام قبل از اینکه مردم را به کاری تشویق کنند، خودشان به آن عمل میکردند و پیش از آنکه از کاری نهی بفرمایند، خودشان در وهله اول از آن دوری میکردند. بازی کردن با کودکان هم یکی از این درسهاست. در روایتهایی اشاره شده که با فرزندان خردسال خود همبازی شوید.
وقتی سیره و سبک زندگی نبی مکرم اسلام صلیالله علیه و آله را مطالعه میکنیم، میبینیم که آن حضرت خودشان همبازی کودکان خود بودند. به خصوص اینکه این محبت را در رفتار ایشان با امام حسن و امام حسین علیهماالسلام در دورانی که این دو امام معصوم کودک بودند، مشاهده میکنیم. درواقع آن حضرت همبازی شدن با کودکان را راهی برای جلب محبت آنها و تربیت کردن آنها میدانستند. در کتاب من لایحضره الفقیه نوشته شده پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله فرمودهاند: «هر کسی که کودکی داشته باشد، باید با او کودکانه رفتار کند.»
چطور آن حضرت با اینکه پیغمبر و رسول خدا بودند، با کودکان همبازی میشدند؟
به این علت که شیوه تربیت کردن و همچنین محبت به کودکان را مردم آموزش بدهند. اسلام دین مهربانی است و کودکان گروه شایسته و لایقی برای محبت کردن هستند. آن حضرت، خودشان الگوی کامل و جامعی در این زمینه بودند و به صورتی با کودکان رفتار میکردند که آنها هیچ گونه محدودیتی در بازی کردن با آن حضرت نداشتند.
در کتاب مناقب آل ابیطالب علیهم السلام نوشته شده که پیامبر اسلام صلیالله علیه و آله نوههای عزیز خود را بر پشت خود سوار میکردند و در حالی که چهار دست و پا راه میرفتند، به آنها میفرمودند: «مرکب شما چه مرکب خوبی است و شما چه سواران خوبی هستید!»