اگر فردی تعادل درستی از مواد مغذی به دست نیاورد نیز ممکن است دچار سوءتغذیه شود. برخلاف تصور عموم، با این نوع سوءتغذیه، امکان چاقی هم وجود دارد.
سوء تغذیه به مواردی گفته می‌شود که رژیم غذایی فرد، مواد مغذی کافی یا تعادل مناسب مواد مغذی را برای سلامتی مطلوب، فراهم نکند. تغذیه ناکافی، یکی از انواع سوءتغذیه است. این اتفاق، زمانی رخ می‌دهد که بدن غذای کافی دریافت نمی‌کند. این کمبود، می‌تواند منجر به تأخیر در رشد، وزن کم یا تحلیل رفتن بدن شود.
اگر فردی تعادل درستی از مواد مغذی به دست نیاورد نیز ممکن است دچار سوءتغذیه شود. برخلاف تصور عموم، با این نوع سوءتغذیه، امکان چاقی هم وجود دارد. وقتی فرد غذای کم، رژیم غذایی نادرست و یا شرایطی دارد که بدن نمی‌تواند تعادل مناسب مواد مغذی را برقرار کند، تأثیر زیادی بر سلامتی او خواهد داشت. در برخی موارد، این موضوع زندگی فرد را تهدید خواهد کرد.
اثرات سوءتغذیه بر بدن چیست؟
فرد مبتلا به سوءتغذیه ممکن است فاقد ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر مواد ضروری بدن باشد که برای عملکرد آن لازم است. برخی از کمبودها می‌تواند مشکلات خاصی برای سلامتی ایجاد کند. به طور مثال می‌توان موارد زیر را عنوان کرد.
اثرات کمبود ویتامین A
در سراسر جهان، بسیاری از کودکان به دلیل کمبود ویتامین A دچار مشکلات بینایی می‌شوند.
اثرات کمبود ویتامین C
کمبود ویتامین C می‌تواند منجر به اسکوربوت شود. اسکوربوت در ایالات متحده نادر است، اما اگر فرد رژیم غذایی متنوعی با میوه و سبزیجات تازه زیادی نداشته باشد، ممکن است ایجاد شود.
افراد مسن، کودکان خردسال، کسانی که الکل زیادی مصرف می‌کنند و برخی از افراد با برخی شرایط بهداشت روانی ممکن است به ویژه در معرض خطر این بیماری باشند.
اثر کلی کمبود مواد مغذی و ریزمغذی‌ها
کمبود همه مواد مغذی می‌تواند منجر به کواشیورکور شود، که یک نوع شدید از سوءتغذیه است. یکی از علائم این بیماری شکم متسع است. ماراسموس یکی دیگر از نتایج بالقوه کمبود شدید غذایی است. فرد مبتلا به ماراسموس عضله یا چربی بسیار کمی روی بدن خود خواهد داشت.
علل سوءتغذیه در بدن چیست؟
سوء تغذیه یا کمبود مواد مغذی، مشکلاتی را برای سلامتی فرد ایجاد می‌کند. ممکن است سوءتغذیه ناشی از برخی بیماری‌ها باشد. در بیشتر کشورهای در حال توسعه که سوءتغذیه شایع است، در دسترس نبودن غذای کافی، عامل اصلی سوءتغذیه است.
علل سوءتغذیه در کشورهای ثروتمند و صنعتی عبارتند از:
۱. رژیم غذایی نامناسب
اگر کسی غذای کافی مصرف نکند یا غذایی که مصرف می‌کند مواد مغذی مورد نیاز بدنش را تأمین نکند، دچار سوءتغذیه خواهد شد. رژیم غذایی نامناسب علل مختلفی دارد؛ مثلا اگر فرد در اثر بیماری دچار دیسفاژی (سختی در بلع) شود یا در حال بهبود از بیماری باشد، ممکن است نتواند مواد مغذی مورد نیازش را دریافت کند.
۲. عدم سلامت روانی
عادات تغذیه‌ایِ برخی افرادی که به بیماری‌های روانی مانند افسردگی مبتلا می‌شوند، تغییر می‌کند و موجب سوءتغذیه می‌شود. افرادی که به پرخوری عصبی مبتلا هستند نیز ممکن است دچار سوءتغذیه شوند زیرا غذا را به‌اندازه کافی نمی‌جوند.
۳. مشکلات حرکتی
ناتوانی حرکتی افراد یک دلیل دیگر برای سوءتغذیه است. افرادی که دچار مشکلات حرکتی هستند، نمی‌توانند برای خرید غذا از منزل خارج شوند یا توانایی آماده‌سازی غذا را ندارند.
۴. اختلالات گوارشی و بیماری‌های معده
شاید برخی به‌اندازه کافی غذا مصرف کنند، ولی بدن‌شان نتواند مواد مغذی مورد نیاز را جذب کند. بیماران مبتلا به بیماری کرون (یکی از بیماری‌های التهابی روده) و کولیت زخمی نمونه‌ای از این افراد هستند. ممکن است برخی بیماران مجبور شوند ایلئوستومی انجام بدهند و بخشی از روده باریکشان را بردارند.
بیماری سلیاک یک اختلال ژنتیکی است که باعث می‌شود فرد تحمل گلوتن را نداشته باشد. بیماران مبتلا به سلیاک بیش از دیگران در معرض آسیب‌های وارده به دیواره روده هستند. نتیجه این امر کاهش جذب غذا است.
کسانی که برای مدتی دچار اسهال و استفراغ می‌شوند نیز مواد مغذی بیشتری از دست می‌دهند و در معرض خطر سوءتغذیه قرار می‌گیرند.
۵. اعتیاد به نوشیدنی‌های الکلی
الکلسیم یا اعتیاد به نوشیدنی‌های الکلی در درازمدت، نوعی بیماری مزمن محسوب می‌شود. احتمال التهاب معده و آسیب‌های وارد بر لوزالمعده در این افراد بیشتر است. الکلیسم توانایی بدن برای هضم غذا، جذب برخی ویتامین‌ها و تولید هورمون‌های تنظیم‌کننده سوخت و ساز را کاهش می‌دهد. الکل کالری دارد و باعث می‌شود فرد احساس گرسنگی نکند و در نتیجه غذای مناسب و مقدار کافی مواد مغذی را دریافت نخواهد کرد.
گرسنگی سلولی در سوءتغذیه
بخشی از سوءتغذیه به دلیل دریافت زیاد کالری است که به شکل چاقی خود را نشان می‌دهد، اما فرد از نظر دریافت ریزمغذی‌ها دچار کمبود است. به طور معمول باید به این نکته توجه کنیم که برنامه غذایی‌مان باید تنوع داشته باشد تا به سیری سلولی برسیم. مواد غذایی دریافتی ما باید سالم، کافی، متناسب، متنوع و متعادل باشد.
برای پیشگیری از سوءتغذیه از هر گروه مواد غذایی باید چقدر مصرف کنیم؟
نان و غلات : ۶ تا ۱۰ واحد
گوشت و جایگزین ها : ۲ تا ۳ واحد
شیر و لبنیات : ۲ تا ۳ واحد
میوه : ۲ تا ۴ واحد
سبزی ها : ۳ تا ۵ واحد
اگر در دریافت مواد غذایی تناسب وجود نداشته باشد مانند وقتی که فرد رژیم های خودسرانه می گیرد و برنج و نان را حذف می کند، فرد دچار سوءتغذیه از نوع گرسنگی سلولی می شود.
منبع: خبرگزاری آنا
اَللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَّ عَلی آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا صَلَّیتَ عَلی اِبراهیمَ وَ عَلی آلِ اِبراهیمَ اِنَّکَ حَمیدٌ مَّجِیدٌ.
اَللهُمَّ بَارِک عَلی مُحَمَّدٍ وَّ عَلی آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا بَارَکتَ عَلی اِبراهیمَ وَ عَلی آلِ اِبراهیمَ اِنَّکَ حَمیدٌ مَّجِیدٌ.
خداوندا بر محمد و آل محمد درود فرست، همان گونه که بر ابراهیم و آل ابراهیم درود فرستادی، راستی که تو ستوده شده و بزرگواری.
خداوندا بر محمد و آل محمد برکت نازل فرما، همان گونه که بر ابراهیم و آل ابراهیم برکت نازل فرمودی، به راستی که تو ستوده شده و بزرگواری.