مرخصی زایمان در زمره تعهدات کوتاه مدت سازمان تامین اجتماعی قرار می‌گیرد و به بیمه شدگان زن شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون تأمین‌اجتماعی که دارای رابطه مزدبگیری با کارفرما باشند، پرداخت می‌شود.
پرداخت غرامت ایام بارداری از جمله سرویس‌های بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی است؛ این سازمان طی دوسال اخیر و به منظور کاهش طرح شکایات در دیوان عدالت اداری و تسهیل در ارائه این خدمت، مصوبات خوبی را در این زمینه از سرگذراند. در گام اول امکان استفاده از مرخصی ۹ ماهه برای همه زنان بیمه شده تحت پوشش فراهم شد و در گام دوم نیز مقرر شد که مقرری تعیین شده به جای پرداخت یکجا در پایان دوره مرخصی، ماهانه واریز شود.
مرخصی زایمان در زمره تعهدات کوتاه مدت سازمان تامین اجتماعی قرار می‌گیرد و به بیمه‌شدگان زن شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون تأمین اجتماعی که دارای رابطه مزدبگیری با کارفرما باشند، پرداخت می‌شود.
براساس ماده ۶۷ قانون تامین اجتماعی «بیمه‌شدگان زن که ظرف یک سال قبل از زایمان، سابقه پرداخت حق بیمه ۶۰ روز کار را داشته باشد می تواند به شرط عدم اشتغال به‌کار و مزد بگیری، از کمک بارداری استفاده کنند.» ضمن آنکه بیمه شده باید در تاریخ شروع استراحت، مشغول به کار بوده و یا در مرخصی استحقاقی باشد.
طی سال جاری و در راستای اجرای مصوبه هیئت وزیران، افزایش مرخصی زایمان از شش به ۹ ماه محقق شد. بر این اساس از زمان ابلاغ این مصوبه در اوایل خرداد ۱۴۰۰، بیمه شدگان زن با ارائه درخواست در سامانه خدمات غیرحضوری و بارگذاری مدارک و مستندات مربوطه شامل تصویر شناسنامه مادر، گواهی ولادت یا شناسنامه فرزند و گواهی پزشک ذیربط، می‌توانند در صورت تمایل از افزایش مرخصی زایمان از ۶ ماه به ۹ ماه بهره‌مند شوند.
در ادامه به نکات مهم مطرح شده از سوی مدیرکل امور بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی پیرامون دریافت غرامت مرخصی زایمان ۹ ماهه زنان بیمه شده اشاره می‌شود:
۱- در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۷ هزار دادخواست در دیوان عدالت اداری برای پرداخت ۹ ماه کمک بارداری علیه این سازمان ثبت شد که اجرای دادنامه های مذکور علاوه بر مشکلات اداری و حقوقی بارمالی قابل توجهی را به سازمان تامین اجتماعی تحمیل کرد که خوشبختانه با صدور مصوبه در اردیبهشت ماه ۱۴۰۰توسط دولت، مشکلات مربوط به نحوه تامین بارمالی مربوط به افزایش مرخصی زایمان به ۹ ماه و همچنین ضرورت مراجعه مردم به دیوان عدالت اداری مرتفع شد. محدودیتی در مرتبه استفاده از مرخصی زایمان نبوده و این تعهد بابت هر زایمان در صورت احراز شرایط قانونی، قابل پرداخت است.
۲- مبلغ مرخصی زایمان: میزان کمک هزینه بارداری، معادل دوسوم آخرین مزد یا حقوق بیمه‌شده است که با در نظر گرفتن روزهای استراحت پرداخت می شود. نحوه محاسبه آخرین مزد یا حقوق بیمه‌شده هم به این ترتیب است که «کل مبالغ مشمول کسر حق بیمه» که بیمه‌شده در آخرین ۹۰ روز قبل از استراحت دریافت کرده، با هم جمع می‌شود و بر تعداد روزهای کارکرد بیمه‌شده در این مدت تقسیم می‌شود.
۳- مشمولان قانون: بیمه‌شدگان زن شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون تأمین‌اجتماعی که پرداخت مرخصی زایمان آنان به عهده این سازمان است با ارائه گواهی ولادت و شناسنامه نوزاد و مادر می‌توانند در صورت عدم اشتغال به کار، حسب ضوابط قانونی از غرامت دستمزد ایام بارداری و مرخصی زایمان بهره‌مند شوند.
۴- مصوبه مذکور شامل بیمه‌شدگان خانمی است که متقاضی دریافت مرخصی زایمان هستند و بانوانی است که مدت ۹ ماه مرخصی زایمان آنان تا تاریخ تصویب مصوبه مزبور به اتمام نرسیده و همچنین مادرانی که دادخواست آنان در مراجع قضایی در حال رسیدگی بوده و واجد شرایط قانونی هستند و سایر افراد مشمول تعلق می‌گیرد.
۵- مدت مرخصی زایمان برای تمامی بیمه‌شدگانِ مشمول، یکسان است. این مرخصی برای زایمان‌های یک قلو و دو قلو ۹ ماه و برای وضع حمل‌های سه قلو و بیشتر، یک‌سال است.
۶- نحوه اقدام: به منظور تسهیل در پرداخت مرخصی زایمان به مادران و کاهش مراجعه آنان به واحدهای اجرایی، امکان ارائه درخواست و بارگذاری مستندات و مدارک مربوطه از طریق مراجعه به درگاه غیرحضوری به نشانی ES.tamin.ir فراهم شده است.
۷- مدارک مورد نیاز: برای استفاده از مرخصی زایمان لازم است گواهی ولادت یا شناسنامه نوزاد، شناسنامه بیمه شده و گواهی پزشک متخصص در سامانه خدمات غیرحضوری بارگذاری شود. ضمنا با بهره گیری از سرویس های سایر مراجع ذیربط از جمله سازمان ثبت احوال کشور کنترل هایی در زمینه تاریخ ولادت فرزند و ارتباط نسبی مادر و فرزند به صورت غیرحضوری انجام می شود.
۸- امکان استفاده از مرخصی قبل از زایمان: بیمه شده می‌تواند حداکثر سه ماه از مدت مرخصی بارداری را قبل از تاریخ زایمان استفاده کند، ضمنا در صورت ابتلا بیمه شده به بیماری هایی که سلامت جنین یا مادر را تهدید می کند، متقاضیان می‌توانند با ارائه گواهی پزشک متخصص و تایید شورای پزشکی، در دوره بارداری از غرامت دستمزد ایام بارداری و مازاد بر استراحت زایمان استفاده کنند.
۹- کمک‌هزینه بارداری از نخستین روز شروع استراحت، محاسبه و پرداخت می‌شود و مدت دریافت غرامت دستمزد ایام بارداری، جزو سوابق بیمه‌ای بیمه‌شدگان زن محسوب می‌شود. چنانچه بیمه‌شده زن شاغل به استناد گواهی پزشک معالج قبل از تاریخ زایمان به دلیل استعلاجی (غیر از مسئله بارداری) نیاز به استراحت پزشکی داشته باشد، مدت مرخصی استعلاجی از مدت استراحت زایمان آنان کسر نخواهد شد و مطابق ضوابط و پس از تأیید مرجع پزشکی ذیربط ایام بیماری قابل پرداخت خواهد بود.
۱۰- پرداخت ماهانه غرامت ایام بارداری: طی سنوات گذشته روال این‌گونه بود که اگر فردی در مرخصی زایمان به سر می برد می توانست در آن مدت علی الحساب مبالغی را هر دو و سه ماه یک بار دریافت کند که نیاز به درخواست فرد داشت. اما در دستورالعمل جدیدکه ۱۶ شهریور ماه ابلاغ شده این تکلیف برای واحدهای اجرایی ایجاد شد که بدون نیاز به ثبت درخواست، این مبلغ ماهانه واریز شود.
۱۱- شرط واریز ماهانه غرامت ایام بارداری: شرط واریز این است که کارفرما هرماه لیست را ارسال کند و تامین اجتماعی بداند که ارتباط فرد با کارفرما قطع نشده و حقوقی دریافت نکرده است. در واقع کارفرما هرماه اسم فرد را در لیست ماهانه رد می کند، اما کارکرد اشتغال را صفر می زند که بیانگر این است که فرد حقوقی دریافت نکرده، اما ارتباطش با کارفرما قطع نشده است.
منبع: خبرگزاری ایسنا
اَللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم وَالعَن اَعدَائَهُم اَجمَعین