در زمان مارگزیدگی باید اقدامات سریعی انجام داد تا فرد مصدوم آسیب کمتری ببیند.
مارگزیدگی یکی از مشکلاتی به حساب می‌آید که در هر زمان و مکان، موجودات زنده را دچار گرفتاری می‌کند. در ابتدا می‌توان با بستن منافذ از ورود مار به خانه جلوگیری کرد. بر اساس توصیه‌های اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر، در صورت مواجه با مار، از هر گونه حرکت ناگهانی خودداری کنید، چون تحریک و حمله مار را بدنبال خواهد داشت. هنگام راه رفتن در بوته‌زارها، چمن‌های بلند، مناطق خارج از شهر و زمین‌های کشاورزی، از شلوار بلند و کفش‌های مناسب و پوشیده استفاده شود و در صورت دیدن مار، هرگز سعی در گرفتن، کنترل، بازی و کشتن مار نکنید.
مار‌ها در ۵ ثانیه اول حالت تدافعی به خود می‌گیرند، بنابراین حفظ فاصله یک متری یا بیشتر در صورت مشاهد مار توصیه شده است. اگر کفش‌های خود را بیرون گذاشته‌اید، هنگام پوشیدن، داخل آن را بررسی کنید.
دو سوراخ جای نیش، تورم یا تغییر رنگ پوست اطراف ناحیه گزش و خارش یا سوزش در محل گزیدگی مار، سه نشانه مارگزیدگی به حساب می‌آید که اگر توسط مار سمی باشد، مواردی مانند تشنج، تهوع و استفراغ، اختلال حسی و فلج شدگی، تشنگی، افت ناگهانی فشار خون منجر به شوک، تعریق و تولید زیاد بزاق، تاری دید و دوبینی در فرد دیده می‌شود.
با احتیاط و ارزیابی محل حادثه، سپس مطمئن شدن از رفع خطر و رعایت موارد ایمنی، فرد آسیب دیده را از محل حادثه دور کنید. لازم به ذکر است همه مارگزیده‌ها باید به مراکز درمانی منتقل شوند. طبق آموزش‌های همگانی جمعیت هلال احمر، در وهله اول با اورژانس تماس بگیرید سپس به فرد صدمه دیده کمک کنید تا در موقعیت ایمن، دراز بکشد و باید جواهرات، ساعت و لباس‌های او از بدنش جدا شود تا در صورت تورم اندام، حرکت جریان خون محدود نشود. همچنین فرد نباید روی پای آسیب دیده حرکت کند مگر اینکه تدبیر دیگری وجود نداشته باشد.
طبق توصیه‌های جمعیت هلال احمر، اگر می‌دانید تا رسیدن اورژانس و انتقال فرد صدمه دیده به مراکز درمانی، زمان زیادی طول خواهد کشید، بدون اعمال فشار و دستکاری زخم، محل گزش مار را با آب تمیز شستشو دهید. برای جلوگیری از عفونت زخم، با پارچه یا باند غیرکشی، آن را بصورت شُل، بانداژ کنید. سپس دامنه حرکتی اندام آسیب دیده را محدود و سطح تنفس فرد را مورد بررسی قرار دهید و از فرد آسیب دیده بخواهید که حدالامکان بی‌حرکت بماند، چون با فعالیت بدنی و تکان خوردن، سم به سرعت در بدن پخش می‌شود. اگر فرد فاقد سطح تنفس طبیعی و موثر شد، بی‌درنگ احیای قلبی ریوی را شروع انجام دهید.
لازم به ذکر است، اقدامانی نظیر مکیدن سم، بریدن زخم برای افزایش خونریزی، ماساژ دادن محل گزش، استفاده از کمپرس سرد و یخ، استفاده از تورنیکت Tourniquet (جهت قطع جریان خــون در اندام دست و پا استفاده می‌شود) و نوشیدن الکل یا کافئین ممنوع است.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
اَللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّـل فَـرَجَهُم