طلاق چیست؟
طلاق به معنی پایان قانونی ازدواج و جدا شدن همسران از یکدیگر است و در پی آن حقوق و تکالیف متقابلی که بین زوجین در هنگام ازدواج وجود داشته از میان میرود. طلاق معمولا وقتی اتفاق میافتد که استحکام رابطه زناشویی از بین میرود و میان زوجین ناسازگاری و تنش وجود دارد. طلاق اجتماعی، تغییرات در دوستیها و سایر روابط اجتماعی است که مرد یا زن طلاق گرفته با آنها سر و کار دارد. طلاق روانی، موقعیتی است که از طریق آن فرد پیوندهای وابستگی عاطفی به همسرش را قطع کند و به تنها زیستن تن در دهد.
احادیث طلاق:
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: هیچ حلالی منفورتر از طلاق نیست.
مشکلات در هر خانواده ای با هر پست و مقام و جایگاه و طبقه ای به صورت کم و زیاد وجود دارد. گاهی این مشکلات به قدری بزرگ می شود که از حد توان و تحمل زوجین خارج است و منجر به طلاق آن ها می شود. طلاق آسیب های زیادی به اشخاص وارد می کند و بی خود نیست که امام صادق (علیه السلام) حدیثی به این زیبایی در رابطه با آن گفته اند.
گاهی زوجین در یک خانه و کاشانه زندگی می کنند، ولی رابطه بسیار سرد هستند و همانند دو غریبه در کنار یکدیگر زندگی می کنند، در واقع احساسات آن ها مرده است و طلاق عاطفی بین آن ها صورت گرفته است.
زوجین باید برای بهبود رابطه و افزایش عشق و علاقه و رسیدگی به خواسته ها و نیازهای هم بکوشند و کمتر تن به طلاق بدهند زیرا طلاق آخرین راه است. پیامبران و امامان ما توصیه و سخنان گوهر باری راجع به طلاق گفته اند که در هر کدام نکته ای نهفته است در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم.
امام صادق (علیه السلام) علت تنفر خود از طلاق را این گونه در احادیث زیر بیان می کند :
امام صادق (علیه السلام) (الكافی : ۶/۵۴/۲) :
از چيزهايى كه خداوند عز و جل حلال فرموده هيچ چيز نزد او منفورتر از طلاق نيست. خداوند مردى را كه زن زياد طلاق مى دهد و پيوسته تغيير همسر مى دهد دشمن دارد.
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند (الكافی : ۵/۳۲۸/۱):
در اسلام هيچ چيز نزد خداوند عز و جل منفورتر از خانه اى نيست كه با جدايى ويران شود ··· سپس امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند عز و جل از آن رو نسبت به طلاق [ندادن] تأكيد کرده و بارها از آن سخن گفته است، كه از جدايى و تفرقه نفرت دارد.
امام صادق (علیه السلام) (الكافی : ۶/۵۴/۳) :
خداوند عز و جل خانه اى را كه در آن عروسى باشد دوست دارد و خانه اى را كه در آن طلاق باشد، دشمن دارد و نزد خداوند عز و جل چيزى منفورتر از طلاق نيست.
در ادامه به چند احادیث امام باقر (علیه السلام) در رابطه با این موضوع می پردازیم :
امام باقر (علیه السلام) فرمود :
رسول خدا به مردى برخورد و از او پرسيد: همسرت چه مى كند؟ عرض كرد: يا رسول اللّه! طلاقش دادم؛ حضرت پرسيد: بى هيچ ايرادى؟! عرض كرد: بى هيچ ايرادى آن مرد دوباره، ازدواج كرد: پس، پيامبر (صلی الله علیه و آله) به او برخورد و پرسيد: ازدواج كردى؟ عرض كرد: آرى. بعد از مدتى از او پرسيد: همسرت چه مى كند؟ عرض كرد: طلاقش دادم؛ فرمود: بى هيچ ايرادى؟! عرض كرد: بى هيچ ايرادى. آن مرد بار ديگر هم ازدواج كرد و باز پيامبر (صلی الله علیه و آله) او را ديد و پرسيد: ازدواج كردى؟ عرض كرد: آرى. پس از مدتى به او فرمود: همسرت چه مى كند؟ عرض كرد: او را طلاق دادم. حضرت پرسيد: بى هيچ ايرادى؟! عرض كرد: بى هيچ ايرادى. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود : خداوند عز و جل مردان و زنانى را كه همواره تغيير همسر مى دهند دشمن دارد، يا آنها را لعنت مى كند.
امام باقر (علیه السلام) (الكافی : ۶/۵۵/۴ ) :
خداوند عز و جل از مردانى كه زن زياد طلاق مى دهند و هر از چند گاهى زنى اختيار مى كنند، نفرت دارد.
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) در رابطه با موضوع طلاق احادیثی دارند که به برخی از آن اشاره کرده ایم:
پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) (كنز العمّال : ۲۷۸۷۱) :
خداوند چيزى را كه نزد او منفورتر از طلاق باشد، حلال نكرده است.
پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) (كنز العمّال : ۲۷۸۷۰) :
خداوند طلاق دادن را دشمن و آزاد كردن بنده را دوست دارد.
پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) (كنز العمّال : ۲۷۸۷۶) :
خداوند مردان و زنانى را كه مرتبا تغيير همسر مى دهند دوست ندارد.
احادیثی در رابطه با سه بار طلاق گرفتن :
سه طلاقه کردن زن به این معنی است که زنی سه بار از همسر خودش طلاق گرفته باشد که دیگر آن زن نمی تواند با همسر قبلی خود ازدواج مجدد بکند مگر اینکه زن با مرد دیگری به عنوان محلل ازدواج کرده و آن مرد فوت کند و یا آن زن را طلاق دهد.
امام رضا (علیه السلام) در رابطه با این موضوع می فرمایند (عيون أخبار الرِّضا : ۲/۸۵/۲۷ ) :
خداوند تبارك و تعالى تا دو بار اجازه طلاق داده است و فرموده : «طلاق، دو بار است، آن گاه به شايستگى نگهداشتن يا به نيكى رها كردن» كه همان طلاق سوم است. از آنجا كه مرد با سومين طلاق، كارى كرده كه خداوند عز و جل خوش ندارد؛ پس خداوند، آن زن را بر وى حرام كرد و ديگر بر او حلال نيست، مگر اين كه با مرد ديگرى ازدواج كند، تا مردم طلاق را سبک نگيرند و زنان زيان و لطمه نبينند.
همچنین امام رضا (علیه السلام) به محمد بن سنان درباره علت سه بار طلاق نوشت (علل الشرائع : ۵۰۷/۱ ) :
علت مقرر شدن سه بار طلاق اين است كه از طلاق اوّل تا سوم فرصتى است براى آن كه ميل و رغبتى به از سر گرفتن زندگى زناشويى پيش آيد يا اگر عصبانيت و خشمى در كار بوده فروكش كند و هم براى آن كه زنان ترسان و متنبّه شوند و از نافرمانى شوهرانشان باز ايستند؛ زيرا زن از اين رو مستحق جدايى و طلاق شده است كه مرتكب عمل ناشايستِ نافرمانى از شوهرش شده است. علت حرمت ابدى زن بر مرد بعد از نُه طلاق اين است كه مرد، طلاق را بازيچه قرار ندهد و به زن زورگويى نكند و در كارهاى خود با چشم باز عبرت آموز بنگرد و بداند كه بعد از نُه طلاق از زندگى كردن با او براى هميشه محروم خواهد شد.
منبع:بیتوته